persoonsnamen

Toponiemen die van 'Oudnoorse' i-namen afkomstig zijn

 

Aan de lezer om te oordelen welke uitleg het best bij de plaatsnaam past, de officiële maar voor mij vergezochte Noorse uitleg of de uitleg met minder kunstgrepen via ons Nederlands.

We starten iedere keer met Normandische plaatsnamen. Telkens proberen we de oudste vermeldingen erbij te plaatsen omdat die voor de betekenis van groot belang zijn. De gangbare 'Noorse' oorsprong staat cursief. De blokjes staan alfabetisch volgens de 'Noorse' naam. Daarachter volgt mijn commentaar. De gevonden namen bij ons zijn ook al lang geattesteerd, de meeste voor de 12de eeuw. Dat het toponiem altijd van een persoonsnaam afkomstig moet zijn, valt hier en daar te betwijfelen. Verwante toponiemen of namen uit andere streken worden ook vermeld.

 

Amundi

Émondeville (Amundavilla 1042) Mondeville

1ste element komt van een Germaanse naam.

N: mond mont (beschermer)

Mogelijke naam: Amonde

Gevonden namen bij ons: Munturfi (822) Engelmund, Egelmund, Baudemund, Germund, Odmund, Saxmund

N: Kan monding (munda monde...) ook passen? Villa bij de monding van twee waterlopen?

T F: Deulemont (Deulemonde) Braquemont (villam Brachemunt, brakwatermond?): 't ligt aan zee in Normandië met water in het centrum. Ik denk ook aan Merlimont (officieel van merel en berg) (Melmont 1169):'t ligt aan zee met prachtige duinen (mul: vis of zand, zie mielle) en aan een riviertje dat in zee vloeit (mond). Ook de toponiemen er rond zijn Nederlands (Berck, Holland)

Familienaam: Braquemond

T B: Dendermonde (Tanaromunda) Rupelmonde (Rupelmunda)

T N: Duplamunda (in Dordrecht) Eggimunda (Egmond) Gieskenmunda (Giessendam) Lakasmunda (Lexmond)

 

Agi (Oud-Deens Aghi)

Acqueville (Agevilla 1164 Agueville tot 15de eeuw)

Germaanse naam: egge *agjo agga (Fries: Agi Akke) Agia Aya Ayca. Een naam die in oorsprong begon met Ach- Ag(i)- Ec- Eg(i)- of Ek-

N: ag, agi, agin (eg mes hoek zwaard, scherp punt)

V: Age Agevilla

Gevonden namen bij ons: Agga Aica Egesbald Eggebert Agatho Agenald Agazo Achahild Eghild Eginhild Ecburga  Ecgburga Egberta E(g)inberta Egera

T B: Eggewaarstkapelle ,Agimont, Incourt (Agionis curta 961)

 

Api

Aptuit   Appeville   Appeville-Annebault   Appeville (Apevilla in Baltesio 12de eeuw)

V: Appegem Appevilla Appewiler

Gevonden namen bij ons: Appo Ap Appe Apke (dim. voor Adelbert)

 

Atli

Autretot (Altetot 12de eeuw, Altretot 1219)

N: oud oude ald alde alt alte

Gevonden namen bij ons: Aldburge, Althilt, Aldmund, Aldburg, Aldwi

T: Altburg (*Oudburg, Olburgen) altfursi (*Oudvurs ?, Altforst) altlant (*Oudland, Hodelant) altwīk (Oudwijk)

 

Barni

Barneville-sur-Seine (Barnevilla 1078) Barneville-Carteret (Barnavilla 1023 – 1026)

N: barne (door branden nieuw gecultiveerd stuk grond)

T N: Barneveld

 

Bondi

Notre-Dame-de-Bondeville (Bundivilla 1080) Sainte-Hélène-Bondeville (Bondevilla 1198)

N: bunt bund bent (rietachtige grassoort) bond (Zeeuws voor bos, bussel)

 

Bosi 

Beuzeville (Bosevilla 1078 - 1087) Beuzeville-la-Grenier (Boseville 1172 - 1178) Beuzebosc   Beuzemouchel   Beuzeval 

Boos (Bodes 1030 Bothas 1049) bij Rouen komt eerder van 'boede' (hut, woonplaats)

N: bois boes boze bos (kwaad, slecht, gering)

N: boso, buso, buos (boos, trots)

Boso, een Frankische persoonsnaam, Oudgermaans voor 'vijand', is een afleiding van 'bosi', dat vijandig, boos betekent.

TN: Beusichem (Boso-inga-heim)
TB: Boezinge (Bosinga 1107) Boose (Booze... Trembleur) Buizingen, Bosenchem (Bosengem, Tongerlo) Bousval (Bosonis 868 Bossonivallis 868 Bosonval 1147 Bosenval 1230)
TF: Boezegem (Boëseghem) ( Buosingahem 877) Boeschepe (bron, scep van Boso)
Familienamen: Boose, Udo de Booze (1426 Utrecht), (de) Boos, (de) Booze, Booz, de Boes, de Boës, Boese(n), Bous(s), Bousse(n), Boessens, Boesmans...

Voor Izegem geldt de spreuk: Boos Izegem!

 

Boli

Bolbec (Bolebec 11de eeuw) Bolleville (Bolevilla 12de eeuw) Boulleville (Bollivilla rond 1080)

N: bol bolle bolling (heuvel) of vleivorm van Germaans*balþa, dapper. Denk ook aan ‘bolwerk' (stam tronk)

T: ordebolla (*Oordbolle, onbekende plaats Noord-Holland ) die harde bolle (De harde Bol, stuk land te Kamerlingsambacht, West-Vlaanderen)

Familienaam: van der bolle(n) (Van der Bol)

 

Brami

Brametot (Bramatot rond 1025)

N: brame bramich brameg (braam)

T: Braambos Braambos Braamland

 

Carli

Cailletot   Calletot   Caltot   Calleville-les-Deux-Églises (Carlevilla 1143)

N: karel kerel kerle karle kerl karl (vrije man)

Gevonden namen bij ons: Karolus, Carolo

T F: karlebruok (*Kerelebroek, Callebroucq)

 

Geri

Gerville

N: ger (speer) of ger, geer (*gēr, puntig toelopend stuk land)

T B: Geer, Geerbroek

T N: Geer, Geervliet, Geerleek, Gerenhaar, Tweegeren

T Normandië: Gerfleur (idem als Geervliet!)

Gevonden namen bij ons: Gero, Geri, Gerit, veel ger- namen

Familienamen: Gerlo, Germont, Gerbo, Gerregat, Gerval, Gerwin

 

Ginni

Gennetot   Gennetuit

Familienaam: Genne (ook Geene, vleinaam voor Gerard)

In het 'Domesday' Boek vindt men de mannelijke namen Ghinius en Genius (van Eugenius )

In Duitsland bestaat 'Gintoft' (Gyntoft 1483)

 

Helgi

Heuqueville (Heuguevilla 1198) Heugueville-sur-Sienne (Helgevilla 1115)

Normandische lokale naam van een heer: Heugon

N: Helge Heuge (Heugen)

T: Helgoland

Familienaam: Huighe

 

Hnakki

Urville-Nacqueville (Nakevilla 1148) Necqueville (Hautot-Saint-Sulpice)

N: nek of nekker

T B: Neckelput Neckebroeck (komen ook voor als familienaam en heeft te maken met een put of een moeras waar watergeesten (nekkers nikkers) huizen.

Familienamen: Nekker, Denecker, Deneckere, Neckers

Familienamen: Nacke(n), Nakken, de Necke(n), allemaal bijnamen voor iemand met een 'dikke' nek.

 

Holti

Houtteville (Hultivilla 1070 - 1082 Holtavilla einde 11de)

N: Holt hout (bos)

T: Houte Houthulst Hulshout Boekhoute

T F: Avroult (Averhout)

 

Hunni Húni

Honfleur (Hunefleth 1025, Hunefloth rond 1062) Honneville   Honaville

N: hûn, hun, huno (bruin, donker, jonge beer) huni (reus, groot) of van honing(kleurig)

T B: Hombeek (Honbeke 995) Humbeek (Humbeca 1150 Honebeke 1268 Hoenbeke )

T F: Honinghem (bij Lisbourg)

Familienamen: Honig, Honigs, Hoenings, de Heuninck, Heuninkx, Honninckx

 

Kari

Cartot   Carbec-Grestain (Carebec 12de eeuw.) Carville   Carville-la-Folletière (Carevilla 13de eeuw)

N:care car kerre (lieve) kar karre (kar)

 

Kati

Catelon (ecclesiam Catelunti 1096 - 1101) Catteville  'La Catheue'  (zie bij de toponiemen) 

De toponiemen hoeven niet van die naam afkomstig te zijn.
N: cote koot cate coten caten:  hut keet schuur huisje

 

Kǣrandi (> *Kǣrnadi)

Carneville (Chernetvilla (?) 1074, Carnanvilla 12de eeuw, Kiernevilla 1196)

Engeland heeft 'Carnaby' (Cherendebi 1086 Kerendebi 1155-1157 Kernetebi 1190 Kerneteby 1267)

N: kerne (kern), carne (karn), keren (West-Vlaams keerne) Kerner (carrenere) was een beroepsnaam voor een voerman.

T B: Die Carne (De Karn) Keerbergen, Karrebroek (van Kerrebroek: een moeras met teenwilgen)

Familienamen: 'Carnan' komt voor als toenaam in Dordrecht (1285) Kern, Kernen, Cerrens, Kirens, Keerens, De Carne

 

Knapi

Canapville (kenapevilla 1180) Canappeville

In Engeland: Knaptoft, Knapthorpe

N: knapa knape cnape (knaap) knapakīn Knapelin knapelijn (jongetje) Oudfries knapo (jongen)

Familienamen: Cnapelynck De Cnaep Cnaepkens Cnaepen Knapen Knappenbergh...

 

'

Manoir de Canapville(↓) 1907

 

Koli

Colletot   Colleville   Colmesnil   Colbosc

N: col kol (hoogste top) col (bles)

T GB: Colby

T B N: Collehem en Colwidum ( Koudum) Kolhem (Kollum) Collem Kolaard (Gistel) Collard (Geldenaken)

Familienamen: Colle, van der Colle, Vancoillie, Colback, Colbecq, Colhoven

Collant komt van 'kun' en 'land'. (geslacht en land)

 

Korni

Cornemare   Corneville-la-Fouquetière   Corneville-sur-Risle

N: corne korne corneboom (kornoelje) corne (kadaver, eelt vet) corn (graan)

Cornbiter / cornman (Middelnederlands voor graanopkoper /graankoopman)

Familienaam: Corne

 

Malti

Motteville (Maltevilla 1059) Mautheville (Mautevilla rond 1170)

N: malt malte moute (mout)

Familienamen: Malter, Maltere, Van der Mauten, van der Mouten, Moutmaker

 

Otti

Octeville (Otteville 12de ) Octeville-l’Avenel (Otheville 1240) Octeville-sur-Mer

N: Otto Otte Othi (Ode) ot od (rijkdom, erfdeel)

Gevonden namen bij ons: Otward, Otwin

 

Rumfari

Saint-Romphaire (Lat. Romacharius, Germ. Rumakar)

N: Romevaarder (pelgrim naar Rome) of Germaanse hrôm-naam zoals in Rombout.

T B: Rumfels Rundfeldt (van een plaatsnaam Romfelt in de Ardennen)

 

Runi

Runetot   Runeville   Reigneville-Bocage (Runevilla 1105)

T D: Rundhof (Schleswig-Holstein)  DK: Runtoft (Runaetoft 1231)

N: Rune

Plaatsen die geheim waren of waar iets met runetekens stond.

 

Saxi

Saussetour (Sauxetorp 12de) Sauxtour (Sauxetourp 1290) Sassetot-le-Mauconduit   Sasseville   Saussemesnil

N: Sassen Saksen.  Plaatsen waar Saksen woonden.

T B: Sashoek Sassenbroek Sassenhout

Familienamen: Sas, Sasse, Saes, T'Sas, Sacks, Zas, Sassen, Sassenus, Sassenbrouck, Sasson...

'Sause' en 'salz' zijn Oudfrans voor wilg, maar ik zie 'Sauxe' en 'Sasse' daar niet van komen.

 

Sibbi

Sébeville (Sebevilla 1159 – 1181)

N: sibbe, Sigebert en villa, Zegeboud (Sibbe Siebe Sebe) en villa

Gevonden namen bij ons: Sibuko Sigebert Sibrecht Sibert Sibet

Familienamen: Sibbens, Siebes, Seeben, Sebe, Sebbe, Zeeben...

 

Sildi

Cidetot (Silletot 12de) Cideville (Silde villa 1075) Sideville (Sildeville 1200)

N: Sil Sille Siltsje of samenstelling met de Frankische naam Sido

Silde was een vrouwelijke persoonsnaam in Brugge in 1299.

Sille kan een diminutief zijn van Rachel, Marcilia, Cecilia...

 

Skeggi

Ecuquetot (Eskeketot 1222) Equiqueville (Skekevilla 10de, Schechevilla 1142 – 1150)

Germaans: scheck schech: gevlekt

onl: *skekka (schek: kruk stelt) verwant met *skakan (schudden).

Met wat fantasie kan het ook van schaken (scheken, Oudfries skêka) komen: een dorp waar men vrouwen roofde.

Familienaam: Scheck, Schech

 

Skrauti

Écultot (Esculetot rond 1210) Éculleville (Esculleville tot 16de)

N: scule sculle scolle (schol pladijs)

T F: Scules (Esceuilles)

 

Soti

Sotteville (Sottevilla 996-1008 (kopie 17de) Sotevilla ± 1042)

Soti’s boerderij

Sotte-, uitgelegd als Scandinavisch 'Soti Sóti' (zwart als roet)

onl: ‘Sote soet’ (zwart als roet)

N: soet soete zoet zoete (zacht karakter)

Oudfries: 'sōtha, sātha' (zode) moeten we ook niet uitsluiten.

T B: Sotteville (Strépy) Sotteghem (Zottegem) Soetbeek, Zoetendale, Zoetendaal

T N: sāthan (*Zaden bij Zaandam Noord-Holland ) sāthanhorn ( Zadenhoorn voormalig eiland Noord-Holland )

Familienaam: Soete, Soute, Zoete, Soeteman, Soteman (1392)

 

Stali

Etalleville (Stalavilla 1185)

N: stal

T B: Herstal Stalhille

 

Sturi of Styri

Étréville (Sturivilla rond 1054) Éturville (Sturvilla 1165) zie ook: Étretat (Strutat rond 1040)

N: stiura sture stiere (stuur steun belasting) sture (sterk hard krachtig, sterk van geest)

Familienamen: Stur, Sturbaut, Sturbois (Steurbout) Steur, van de Steur, Sturman (beroepsnaam: stuurman)

Huisnaam in Gent: steur (stur, vis)

 

Svarti (zwart)

Surville (Souarville 1220, Soarvilla 1221)

N: sudh-hard Su(h)ardus of swart swarte (zwart zwarte)

T B: Swartebruok Suartenbrouch (Zwartebroek)

Familienaam: Suard Suars, en De Swarte, de Zwarte

 

Svarthofdi

Surtauville (Sortovilla 1214) Sortosville

N: zwarthoofd (iemand met zwarte haren)

Kan ook komen van 'Sarto Sarton' (sart: rode)

Familienaam: Deswarte, Desorte (uit de Sworte, de Zwarte)

 

Thori

Tourville (zie aldaar)

 

Toki

Tocqueville (Tokevilla rond 1065) Tocqueville-sur-Eu (Toche villa 1059)

N: Tokke Tocke Tok

'Tocke’ komt bij ons voor als familienaam.

 

Tofi

Le Mesnil-Tove

Kan dat tove van te hove afkomstig zijn?

 

Tommi ofTummi

Tonneville (Tommevilla, Thommevilla 13de) Saint-Georges-de-la-Rivière (Tummavilla 1080 Tommevilla 1286)

N: tomme (tumba tombe tumme) een stad met begraafplaatsen.

N: persoonsnaam Tom ( Tomme) van Thomas

Familienaam: Van Tomme

T B: Tombeek (Tombebeek) Tomt (Tumbothu *Tombede) Tumba

≠ Tonneville (Bourville, Taunacum villa 702-704, Tonnevilla rond 1210)

 

Vigi

Prétot-Vicquemare   Victot-Pont

N: vic (wijk)

 

Skrauti

Écretteville-les-Baons (Scrotivilla 1006) Écretteville-sur-Mer (Escrutevilleta 13de)

onl: skrūt (schruit: gruit) scruto scrutum

Heeft dat met gruitrecht te maken?

 

 

Eenvoudige en gecombineerde Oudnoorse namen

 

Arnketill

Saint-Pierre-d’Arthéglise (Sancti Petri de Archetiglise 1150)

N: Arendketel

Gevonden namen bij ons: Arnsbold, Arnold, korte vorm: Arn(e), Arnulf

 

Asbjǫrn

Misschien invloed uit het Oud-Engels: Ōs-bearn (uit Asbjǫrn)

Auzouville-Auberbosc (Osber boscus 12de) Aubermesnil-Beaumais (Osberni mesnil 1040 - 66) Auberville-la-Manuel (Osberni villa 1040)

N: -bern- -ber- (beer sterk) Asebeer (sterke God) Aseborn (als een God geboren)

Normandische namen: Osbern Auber Osbert Osborn

Gevonden namen bij ons: Gerber, Gerbern, Hardbern, Hildibern, Eisbern, Redbern, Raibern, Saxpern

Er zijn ook vormen (Aubert) die naar brecht (bert of licht) verwijzen.

 

Asgautr

Angoville

N: Ange, van Angel (volk of hoek) of Asgot, Ansgot, Angot, Ango (God Goot)

Gevonden namen bij ons: Angil: Enga, Engilo, Angilbald, Angilbert, Engezo, Engizo

 

Asfriðr

Amfreville (Ansfrevilla 12de) Amfreville-les-Champs (Anfridivilla 1034) Amfreville-la-Campagne (Ansfredville 1095)

N: Ansfried Asefrid Ans Ase (God)

Normandische familienamen: Anfry, Lanfry, Anfray

Gevonden namen bij ons: Anfred, Ansfrid, Ansfrith, Anfrid, Ensfrid

 

Asketil

Anquetot Ancteville (Ansketevilla 1196) Anctoville-sur-Boscq (Anschitilvilla 1159)Ancourteville-sur-Héricourt (Anschetilvilla 1024) Ancretteville-sur-Mer (Anschetevilla 12de)

GB: Ocqueville (Oskevilla 1150) van de Angel-Noorse versie Oskel

N: Aseketel Ans ase (God)

 

'

'

Ketel van Gundestrup (foto Wikipedia, Rosemania)

 

 

Normandische namen: Anque, Anquetil, Anquetille, Anctil, Anquety, Amptil, Anketell

De beroemdste 'aseketel' staat in Denemarken in Gundestrup. Hij dateert al van de eerste eeuw voor Christus. Zulke vaten waren een symbool van de eeuwigheid en misschien wel een voorloper van onze doopvonten.

In verband met ketel

T F: Kettelstroem (Sint-Omaars)

T B: Ketel (Attenhove) Ketelvest Ketelpoort (Gent) Ketel (Raatshoven-Racour) Helleketel (Heuvelland) Ketelberg (Meulebeke) Ketelboet (Waasmunster) Ketelhoek (Oudenaarde) Ketelhof (Austruweel) Ketelveld (Anderlecht) Opten Ketel (Racour) Keiteldries (Frankische oorsprong, Zingem met daaruit voortstammende familienaam Keithulle)

T N: Ketel (Schiedam) Ketelambacht (Rotterdam) Ketelwiel (Wielse Hoef) Ketel (Sprundel) Ketelmeer

Familienamen: Van Ketel, Ketel, Ketels, de Ketele, Quetel, Kettel, Ketele, Ketle, Kettler, Kettelle, de Ketelaere, Keitelman, Keythulle Keithulle, Kethulle, Kessel, Ketelbant, Ketelbuters Ketelbutter (van ketelboeter, ketellapper)

Met 'ans-ase':

Anceau, Anseau, Anselme, Ansel, Ancel, Anseeuw, Ancet

 

 

Asleikr Ansleicus

Anneville (Anneville-Ambourville, Anslecvilla 1057)

N: Ans Ase (aselijk, gelijkend op God) Het tweede deel kan ook op 'lec' slaan, een plaats waar water doorsijpelt (bron?), wat dan 'een goddelijke bron' kan betekenen.

Gevonden namen bij ons: Anslech (ase laic)

Oude familienaam Anlec (Jersey 1306, Hémevez 1320)

 

Asmundr Osmundr

Omonville-la-Foliot (Osmundi villa 1197) Omonville (Osmundivillam 1155) Saint-Martin-Osmonville (Osmundi villam 1137)

N: Osmond Ansmund Odmund

Normandische namen: Osmond (Cotentin) Osmont (Pays de Caux, Cotentin) Omond en Omont (Sint Osmund)

 

Asulfr

Auzouville   Ozeville

N: Auzou Azou uit voornaam (h)as-wulf

Familienaam Azou

Normandische namen: Auzou(x) Auzout Auzouf Osouf

 

Blakkr

Blactot   Blacqueville (Blachrevilla 1080) Chamblac (Campus Blaque 12de)

N: blac blak black, verwant met vlak ( een effen blote kale landstreek) blaken (branden vlammen gloeien, dus van ver zichtbaar)

 

Brandr

Branville-Hague   Brainville

N: brand brant branda (woest geworden cultuurland door brand) brande (stuk land, geschikt voor bebouwing na verbranding van de vroegere begroeiing)

Fries: brond

T B: Brand, Brandlake

Familienaam: Van den Brande

 

Bretakollr

Brectouville (Britecolvilla 1159)

col: Latijn collum, hoger gelegen terrein

N: brit en col

-kool: col kol cole (houtskool)

-brit britte briete: brok (turf)  mnl: brete, brette: aardkluit

De relatie van turf met houtskool lijkt hier op haar plaats.

T B: kōlham (*Koolham, Kolem bij Puurs) Bree (Britte 1078)

T N: brēthēm (*Breedheem Walcheren) kōlwidon (*Koolweden, Koudum Stavoren)

T F: kōlputti (*Koolput, Colpith bij Sint-Omaars, kōlwidu (*Koolwede, Colwede, Boulogne) (INL)

 

Farmaðr

Fermanville (Farmanville 12de) Fermanbreuil (Carneville) Saint-Denis-le-Ferment (Sanctus Dyonisus de Farman 1199)

Oud-Deens: Farman, Oud-Noors: Farmann

N: vaarman (of veerman)

Namen met Fara-: Faregisus (fara gisel) Pharamund (fara mund)

Familienamen: Faerman, Vaerman, Vaermans, Vaereman(s), Varremans

 

Fastulfr

Fatouville-Grestain (Fastovilla 1140) Fatouville

N: fast (standvastig) ulf (wolf)

Gevonden Fast-namen bij ons: Fastrad Uastrad Fastraet

 

Fotr

Fauville (Manche, Fodvilla 1225) Fauville (Eure, Foville 1152)

T GB: Fosdyke (Fotesdic 1183) Foston (Fodstone 12de)

N: persoonsnaam Fou Foute.

Er bestaat 'fosseit' (gracht) de Nederlandse vorm van het Franse fossé.

Ook fos (krocht kuilhol put) komt uit het latijn fossa of Frans fosse.

 

Grimr

Grainval   Mesnil-Grain   Grainville   Grainville-Ymauville (Gerwinivilla 1032-1035) Grainville-la-Teinturière (Grinvillam 1082-1087) Grainville-sur-Ry (Grinvilla 1055 - 1056)

Latijnse naam Grinius?

N: grim: helm, masker, wreed, familienaam Grimmer

Namen: Gerwinus Gerwin Geerwin

Gevonden grim-namen bij ons: Grimbald, Grimhard, Grimher, Grimeland, Grimwald, Grimold...

Familienamen bij ons: Grim, de Grim, de Grem, (de) Grom, Grimaldi Grimaud (van grimwald), (van) Grimberg(en), Grimbert, Grimm, Grimme(n), Grimmer, Grims...

 

Grimbald, een Vlaamse monnik uit de Sint-Bertinus abdij, werd geboren te Tourneghem in 827 in Frans-Vlaanderen. Uiteindelijk kwam hij in Engeland terecht en stichtte hij er de universiteit van Oxford. Hij werd er ook de eerste kanselier volgens 'Berger' ↓.

 

Gunnfriðr

Gonfreville-l’Orcher (Gonfrevilla 12de) Gonfreville-Caillot (Gunfredi villa 1024) Gonfreville   Mesnil-Gonfroy

N: Gondfried

Normandische namen: Gonfroy (Calvados, Manche, Seine-Maritime) Gonfrey (Manche) Gonfray (Seine-Maritime)

 

Gunnulfr

Gonnetot   Gonneville-la-Mallet

N: gond gonda gonne gund gunth, gund (oorlog strijd)

Gevonden gund-namen bij ons: Gondebald Gumbold Gundbert Gonter

Normandische namen: Gounout, Gounouf

 

Hals

Hauville (Halsvilla 1014) Hattentot   Hattenville (Hastingi villa 1032 - 1035) Hatainville

Latijnse naam: Hastincus

N: halt halzo halto halten halton haltodon (hout/oud...mank lopen, kreupel zijn) en villa

Dorp van de kreupelen?

Familienamen: Hatto Hatzo

 

Helgimaðr

Hecmanville (Heuguemanville 1331)

N: hoege, heuge, huege (hoge, belangrijke)

Hogemanshoeve of hoeve van de belangrijke man?

Familienaam: Heugeman

 

Holmgeirr

Hougerville

N: Holger van 'holmger' en villa (woonplaats van de speervechter van het eiland)

N: Holger en villa (woonplaats van de holle speer)

 

Hugleikr

Hugleville-en-Caux   Heugleville-sur-Scie

N: Verwant met hug- (verstand) of hooglijk (heugelijc, hogelijc, hogelic)

 

Ingulf

Ingouville

N: -ing, -inga, inge(n): behorende tot (het volk van …) en -ulf: wolf

Massa's toponiemen met -ing

Namen: Ingouf, Ygout, Igout

 

Ketill

Quettehou   Quettetot   Quetteville   Cretteville

N: Ketel

T: Keteldal, Bergketel

Namen: Quétil, Quétel, Quetil, Quetel

 

Klakkr

Mesnil-Claque   Claville-Motteville   Clasville

GB: Clacton

N: clac clacke (reet, spleet, slag, vlek) Denk aan klakkeloos.

Clac is een persoonsnaam bij ons.

 

Kolbeinn

Compainville (Cobeinvilla 1200 Cobbenivilla 1237)

N: Kobbe (cobbe cobe) bolvormige verhevenheid.

Verwant met coppe - kobbe (spin).

Familienaam bij ons: Cobbenbert Cobbe(n) Cobbé Koben (uit Kodbert/Kodboud)

T B: Kobbegem

 

Krókr

Cropus   Crosville-sur-Scie (Crocvilla 1020) Crosville

N: Krok Crocke (afval van hooi / plant / plooi / bocht)

Familienaam bij ons: De Crock

 

Morfar

Morfar is grootvader (van moeders kant) in het Scandinavisch.

Montfarville (Morfarvilla 1210)

N: moers vaar (moeders vader)

 

Ospakr

Le Mesnil-Opac

Nederlandse spelling: Opac opake

 

Sigbrandr

Cibrantot (‘Terre de Sibrantot’ in Mémoire de la société des antiquaires de Normandie’ 1852)

N: Sigbrand

 

Sigfridr

Chiffretot    Chiffreville (Sigefridisvilla 1035) Chiffrevas   Cheffreville-Tonnencourt  (Seicfrede villa 1024 Sigefredivilla 1135)

N: Sigfried Siegfried (zege vrede)

 

Skammhals,

Oud-Deens: Skammel

Équemauville (Scamelli Villae 1048)

N: scamel schamel (pover arm)

 

Smiðr

Émiéville (Esmitvilla 1129) Émainville (Smit villa 1024)

N: smid (smet smit smed)

Familienamen: Smet Desmet Desmid...

Snægeir

Négreville (Esnegervilla 1185-1189) Montem Esnerguier (1251 *Snærgeir ?)

N: snugger (snogger snigger snikker) of zwart(e) (nikker, necker)

Familienaam: Denecker(e)

 

Sprot

Épretot (Espretot 1131) Épreville (Sprovilla 1025)

N: sprot, ‘klein/tenger’ of spruyt: jong, waar water ontspringt

Familienamen: Spruyt, Spruijt, Spruit, Spruydt, Spruytte, Sprute, Sprout, Sprauten, Spro(o)ten, Spröte

 

Starr

Éterville (Starvilla 1081)

N:

– ster: sterre starre star, of...

– star: een beweeglijk lustig praatziek iemand,

– star: een oude naam voor spreeuw,

– staer: iemand met een sombere blik.

Familienamen: Star Staar Starmans Staarmans Starreveld

T B: Sterrebeek

T N: Starrenburg (Sterrenburg)

 

Svartingr

Surtainville (Sortinvilla 1062)

N: Swarte en inge-toponiem

 

Thorfriðr

Touffreville (Turfreivilla 1121-1135) Touffreville-la-Corbeline (Turfreitvilla 1040)

N: Thorfried

 

Thorgautr

Turgauville

N: Turholt Torwald Turgouw?

T B: Turhalt (Torhout in 1115)

Normandische naam: Turgot

 

Thorgisl

Tourgéville (Turgisville) oude priorij Torgistorp (Clitourps)

T Dk: Truelstrup (Torgilstorp)

N: Torgezel

Normandische namen: Turgis, Tourgis

 

Thorketill

Teurthéville-Hague (Torquetevilla 12de) Teurthéville-Bocage (Torquetelvilla 1180 - 1182) Torqueville   Turqueville (Torclevilla 1158)

N: Torketel

Normandische namen: Turquetil, Teurquetil, Turquety, Truptil.

 

Thorlakr

Tourlaville (Torlachvilla 1063 - 1066) Tout-la-ville (Torlavilla 1198) Tous-les-Mesnil (Toulamesnil 1328)

N: Torlake, ter Lake

T: Ter Lake Lakebossen Laakdal Laken

Normandische naam Tourlaque en Rue Tourlaque in Parijs

 

Thormodr

Trémauville (Tormodi villa 1023) Tourmauville (Tormovilla 1172) Turmeauville

N: Tor moed(er)

 

Thorsteinn

Toutainville (Turstini villa 1080)

N: Tor en steen

Familienamen: Tostain, Toustain, Toutain (meest gebruikte naam in Normandië > Saint Toutain)

 

Thorvaldr

TurretotTrouville (Seine-Maritime, Thorouvilla 1240) Bourgtheroulde (Thouroude, Théroude, Throude, Troude)

N: Torwald Tor Torre

T: Torhout Torreborre (bij Edingen)

Familienamen bij ons: van Thourhout, Thouroude, Troude.

Adellijke familie in Engeland: Thorold (heren van Marston)

Zie Mont-Saint-Michel.

Willem de veroveraar krijgt een Turhold als huisleraar. Mathilde van Vlaanderen wordt voor haar trouw opgewacht te Eu, door een kastelein die Turhold heette.

 

Tolir van Thórleifr

Tollevast (Toberwast 1000 *Tolerwast, Tolewast 12de) Charta van de Héauville priorij: Guillermus filius Rogerii Toler 1152

N: Tolewast Tolerwast

 

Valr

Vautuit    Valletot    Valleville

N: val vallei

 

Ulfr

Oudalle (Hulvedala 1025) Ouville   Ouville-la-Bien-Tournée (Ulvilla 1121 – 1128)

N: ul- (bodem erfgrond) ulf, wulf, wolf, volf, olf (wolf)

Familienaam: Dewulf, Dewolf, Nolf, Ouf

 

Vigautr

Igoville (Vigovilla 1240) Le Mesnil-Vigot

N: Vigo

Gevonden namen bij ons: Wicho, Wigo, Vuiggot (wich god)

Familienaam: Vigot

 

 

Angelsaksische namen

 

 

De namen die hier besproken worden horen eigenlijk al thuis bij de Oudnederlandse versies. Ze staan hier als verduidelijking van de grote gelijkenissen tussen de verschillende varianten van het westelijk taalgebied. Tenslotte is het Angelsaksisch een kind van onder andere het Saksisch en daarmee van het Nederlands.

 

Æðel-wine Alwin

Alvintot   Alvimare    Alvimbuc (Alvinbusc)

N: Edelwin Alwin Alvinne

Alvinne is bij ons nu ook de naam van een lekker streekbier.

 

Æðel-wold

Allouville-Bellefosse (Adelolvilla 1050)

N: Edelwald Adelwolf Adeloud

'

'

In Allouville staat een 1200-jarige eik met in de stam 2 kapelletjes. Hier moeten ze eigenlijk een gouden haan op plaatsen. Draken maar ook hanen op de kerktorens herinneren aan de aanwezigheid van heidense Germanen in onze streken. De haan met de gouden kam bewaakte het Walhalla. Hij moest vanop de hoogste boomtop rondkijken en elk naderend gevaar aankondigen. Die altijd gouden hanen die op de kerktorens prijken, staan niet echt in verband met het gebouw, zeker als die haan ook alle windrichtingen moet aanduiden. Het verhaal van Petrus en de haan is als symbool niet zo sterk om dat op iedere kerktoren te plaatsen. Zoals voor zoveel zaken heeft de kerk hier een oude traditie gekerstend met een detail uit het nieuwe testament.

 

 

(foto Luc en Greta Warnez-Vanbrabant) Er boven de boom in 1850 (Cochet↓)

 

Æðel-stan Alestan

L’Étantot (Alestantot ) Lestanville (Alestanvilla 1195)

N: edelsten: de edelste

of

N: alsten: de alste: de meest volledige... (beste?)

Alestantot: de edelste/meest volledige woonplaats - Alestanvilla: de allesomvattende/edelste boerderij

 

 

Bæling

Notre-Dame-de-Bliquetuit (Belinguetuith 1025) Belintot

T GB: Badlingham (Belincgesham 1080)

N: Bello (naam) *bela (wit) Beling

T B: Bellegem Belsele Bellingen

 

Beornwulf

Oud-Noors: Björnúlfr

Cambernon (Unfridus miles de Campo Bernulfi, W[i]ll[elmus] de Campbernolf 1203)

N: Bernolf,  beer, bern (bron)

V: Berenwolf Kampberenwolf

 

Blacward

Saint-Mards-de-Blacarville (Blacuardi villa 11de)

N: Blakward

 

Blæingr (ook Oudnoors)

Blainville-sur-Mer (Blainvilla 996 - 1025, Bleinvilla 1146)

N: blein, Blein, Bleyn

≠ Blainville-Crevon (Bleduinvilla 1050 - 1065 Germaans *Bladwinus) Blainville-sur-l’Eau (Villa Bladini 10de, Germaans Bladinus)

 

Boia

Buglise (Buiglise 1240) Biville-la-Baignarde (Buivilla 1210) Biéville

N: bu, bo: (woning, bewoner) of boeihe, boeye, boie, boye (kleine jongen) of boye boien, boihen (boei)

Broc

Brosville (Eure, Broovilla 1190) Brosville (Brochvilla 1025)

T GB: Brockton Brockham Brockhurst

N: brock breuk broek

 

Burning

Bournainville-Faverolles (Burnenvilla 1155) Bourneville (Burnenvilla 12de) Bonneville-sur-le-Bec (Burnencvilla 1044) Le Mesnil-Bonent (Mesnilum Bornenc 13de) Bornambusc (Bornenbusc 13de)

N: borne (bron)

 

Calvert

Cauverville-en-Roumois (Calvervilla 1236 – 1244)

T GB: Calverton, Calverhall, Calverley

N: Calv calver calve (kalf) of kalf (klein water- meertje) of kalf (stuk afgezakte grond langs water)

 

Cuda

Coudeville (Coudevilla 1280)

T GB: Cudham

N: koude coude (koud, of niet gebruikt)

T B: Coudekerke Coudeborne

T N: Coudekerke

 

Culvert

Cuverville (Culvertivilla 1028 - 1033)

T GB: Culverthorpe Culverton Killerby (Culverdebi 1091)

Culver: misschien, als in het Engels, een oud woord voor duif.

N: kolf (knots knuppel) colve (veldnaam) Zie ook bij 'chouler'.

Naam: Colve, Van der Colve, Van der Colven, Colvenaere

Kolven (colvinge) in Vlaanderen was de voorloper van het Engelse golfen.

Het Engelse Culverthorpe (Culvertorp) had een Tonni van Lusby en een Gilbert van Gent als Lord.

 

Dunstan

Dénestanville (Donestanvilla 1088 Dunestanvilla 1142)

T GB: Dunstan

N: dene dan (door bos omringde plaats, schuilhoek) duna duine dune (duin)

V: dunesteen villa

 

Flot-mån(n)

Flottemanville-Hague (Flotemanvilla 1145 – 1153) Flottemanville-Bocage (Flotemanvilla 1147)

T GB: Flotemanby

N: floet (waterstroom) vloed

V: Vloedman, vlootman, vlotman (beroepsnaam: houtvlotter, vlotvoerder)

Familienamen bij ons: Flot, Flothman Flothmann Lijskin dele Vloet (1390 Tielt), Vervloet

 

Guiscard

Noors: viskr en hard

N: vis (visk) en hard (sterke, moedige visser)

Familienaam: Guiscard

 

Hardkin

Harcanville (Harkenvilla 12de)

N: Hardkin (klein maar sterk) har (vlas) hard (sterk)

Familienamen bij ons: Hark, van Herk, Harkeman, Hardeman...

 

Huna

Honfleur    Honaville   Honneville

N: hûn hun huno (bruin, donker, (sterk als) een jonge beer) of honingkleurig.

Familienamen bij ons: Honna, van Ho(o)nacker, Hone, Honne

 

Hwita

Vitot (Witoth 1050) Vittefleur (Witeflue 1130 - 1134) Quittebeuf (Witeboe 12de) Ymare (Wimara 1240) Yville-sur-Seine (Witvilla 1025) Iville

N: hwit witta witte (wit) Uuita (widu)

T F: Wissant (Wit Zand)

Familienamen bij ons: De Wit(te)

De naam 'Widukind' (743-807) hoort hier misschien bij. Widukind of Wittekind was de leider van het Saksen tijdens de Saksenoorlogen tegen Karel de Grote. Men zal moeten uitzoeken of 'wida' wit, wijd of gekozen betekent.

 

Kinewald Kinewold

Canouville (Kenualdi villa 1025-1026)

N: Kenne Kine (hoofdman) Kenwald (gekozen hoofdman) kene (spleet, geul in buitendijks land) kin (opvallend lichaamsdeel)

Familienamen bij ons: Kin, Kinne, Kinaple (pijnappel)

 

Lēōd-rim Lēōfgrim

Lingreville (Legrinvilla 1056-1066)

N: Liedgrim Liefgrim

onl: gram (bedrukt, bedroefd, kwaad)

Familienamen bij ons: Lagrin, Lagrain, Legrain, Grin, Greyn,

 

Lēōfrēd Levred

Linverville (Livervilla 1175)

N: Liefraad Liefhard

Familienamen bij ons: Lievaart, Liva(r), Lifart, Lieveld, De Liever, Lievers...

 

Lufa

Louvetot (Luvetoth 1024 -1026) LouvedalleLouvigny

T GB: Leesthorpe (Luvestorp 11de)

N: als Leuven? (met wortel *leubh: lief) of leeuw

Het Franse loup (wolf) blijft natuurlijk ook kunnen.

Familienamen bij ons: Louva(t), Lovaert, Lu(w)el, Louvenberg, de Louw

T B: Leuven Lovenjoel Zoutleeuw

 

Mōrcǣr

Montcarville (Moncarvilla 1180 Moncarvilla 1210 Moncarvilla 1280)

N: Morkere, mon (sterk) car (lief)

 

Ōswid,

Angelsaksische versie van het Oud-Noors Asvidr

Anvéville (Ovevillam 1210 Onvéville 13de → 18de)

N: Asewid of ove: van het hof, van bij de oven … of gewoon over.

Familienamen bij ons:Van de Oven, van den Hoven, Ovenberghe, Ovenden, van Overveld, Ovelack (Hoflack)

Hove komt als toponiem meermaals voor, zeker in het noorden.

T F: Westrehove, Goudenove, Cocoves, Catove

 

*Peola

Pelletot (Peletot 12de) Pelton

T GB: Pelsall (Peoleshale 996)

N:

– peel (moerasland)

– pelle pele (schil vel vlies)

– pel (gestreept hoenderras)

– pel (kostbare stof, doodskleed)

– pelle ( pelgrim Petrus)

Familienamen bij ons: Peltot, Pelton, van Pel, van Peel, van Pellecom

T N: De Peel, Peellandt, Peelvevn, Peelwater

 

Sæwald Siwold

Saumont-la-Poterie (Seiwaltmont 1042) Siouville (Seolvilla 1200) Sciotot

N: Sigwald Sigiswald

 

Scarding

Écardenville-sur-Eure (Scherdanvilla 1055 - 1067) Écardenville-la-Campagne (Esquardenville 1327)

T GB: Scarthingwell (Scardingwell 1202) Scredington (Scredintune, Domesday Boek)

N: Schaarding (volksrechtbank)

 

Skelder

Équeurdreville-Hainneville (Sceldrevilla 1063 – 1066)

Oudnoors: Skialdari

T GB: Skelderskew, Skeldergate

N: Sceldere Scheldegat, schelde (ondiep water) of schelder (iemand die berispt)

Familienamen bij ons: van de Schelde, Schelder, Schelders

 

Smala

Émalleville (Esmaleville 1170) Saint-Sauveur-d'Émalleville (Esmaleville 1080)

N: smala smale (smal)

T N: smalagēst (Smallegeest) smalgank (Smalgang)

T F: smalholoka (*Smalholke)

Familienamen bij ons: (de) Smaele, de Smalen, van de Smaele, de Smals, Smaal

Snuter

Sainte-Opportune-la-Mare (Esnutrivillam 1025) Nètreville (Esnetrevilla 1160)

T GB: Snitterton (Snuterton 12de) Sniterley (Snuterlea 11de)

N: Snider(e) (beroepsnaam) snuter (iemand die het vuur/de kaarsen moet doven)

Familienaam: (de) Sneyder

 

Swartkin

Sorquainville (Soartichin villa 1032 – 1035)

N: Swarteken Swartkin

Familienamen bij ons: Swartjes, Zwartjes, Swertken (1440)

 

*Watta

Vattetot-sur-Mer (Watetot 1195) Vattetot-sous-Beaumont (Watetot 1195) Vatteville-la-Rue

N: 'water' of  vleivorm van Wouter (Wautier, Wauty, Watthy Wattijn: Waldheer)

T F: Waten

T B: Watou

Familienamen bij ons: Watelet, van de Vate, bij de Vate, Wautier, Wattijn

Veauville-les-Baons (Wivelvilla 1050) Veauville-les-Quelles

(Wiauvilla que dicitur la Willame d’Escalles 1337)

 

Wifel

Veauville-les-Baons (Wivelvilla 1050) Veauville-les-Quelles (Wiauvilla que dicitur la Willame d’Escalles 1337)

 

'