Nu herwerkt en ook in het Engels) te vinden op

 https://www.academia.edu/43856823/De_Meldi_in_West_Europa_Versie

 

 

De 'Meldi' in het grote deltagebied van West-Europa.

 

 

Joep Rozemeyer(1) heeft met zijn 'ontdekking' van Dorestad een heel aantal interessante zaken op de lezer losgelaten. Het hoofdstuk over de haven van Doornik bleef me lange tijd bij. De auteur vindt aanwijzingen dat er vanuit Gent een rechtstreekse verbinding was naar zee, maar niet via Antwerpen. Via die vaarweg lag Doornik dan dicht bij de zee.

Het was dan ook met verwondering dat ik elders enkele zaken ontdekte die er volgens mij misschien ook mee te maken hebben: Het vinden van de 'Meldi'. Maar wat op het eerste zicht een klare zaak leek, kreeg gaandeweg toch weer vraagtekens.

 

Algemene schets van de deltagebieden

De delta's van de Rijn tot aan de Aa bestonden in de Romeinse tijd uit een gordel van strandwallen en kustduinen. In het getijdengebied achter die wallen waren slikken, schorren, zoutweides en veengebieden. De wallen en duinen waren doorbroken door riviermondingen en getijdengeulen. De belangrijkste doorbraken vormden de delta's van de Rijn, de Maas, de Schelde, de Ijzer en de Aa. Daartussen lagen een aantal kleine tot grote getijdengeulen. (Dhaeze p. 51)(10)Heel de delta, van de Aa tot de Rijn, was toen belangrijk voor de economie van West-Europa. Het belang stond op eenzelfde niveau als de passages bij Gibraltar en de Bosporus. Via Portus Itius in het deltagebied van de Aa, had men economische contacten met Engeland. In dit gebied waren schepen belangrijker dan paarden, ook al hadden die laatsten een enorm hoog statusniveau. Het sjouwen met materiaal door menselijke en dierlijke dragers woog niet op tegen het vrachtvervoer over het water. In dit gebied moeten dus binnenhavens en aanmeerplaatsen geweest zijn. Alle delta's, met hun stromen en geulen naar de Noordzee, waren goed bevaarbaar zonder grote stroomversnellingen. In Pommeroeul aan de Hene vond men sloepen uit de Romeinse tijd terug waarvan één meer dan 5 ton kon laden. (Choteaux p. 42)(8) Nu pronken ze in het museum van Ath/Aat: een prauw uit één stuk hout en een soort rijnaak. In de BG(9) staan verschillende meldingen van vervoer op het water(11) Er werd toen ook al tol geheven op die waterwegen en er waren douanekantoren. (BG 1,18) De Morinen, de Menapiërs en de Nerviërs waren in deze streken de grootste stammen. De leiders toonden hun macht door zich te tooien met rijkversierde torquen (zie 'bague' op p.148 bij Vanbrabant)(12) Er woonde heel wat volk in dat gebied: Leman (13) beweert dat er in die tijd bv. langs de Deule wel iedere km een bewoning zal zijn geweest. De mensen woonden liefst langs het water (BG VI,30) en hun activiteiten speelden zich daar ook af. Productiecentra van bv. dakpannen (Coteau p. 46) lagen ook aan het water. De belangrijke zoutwinningen lagen meer in de mondingsgebieden van de delta's en de geulen. In dit gebied waren ook de Meldi actief.

 

Wat en/of wie waren de Meldi?

1-De Nederlandstalige Wikipedia geeft weinig uitleg: “Meldi, een Oud Belgisch Gallisch volk.”

 

2-De Franstalige Wikipedia(2) geeft al iets meer uitleg.

De 'Meldes', Meldi waren een Keltisch volk, wiens grondgebied aan de Marne in het huidige Île-de-France lag. Hun hoofdstad was Iantinum waar nu de stad Meaux is.”

Maar elders(2) plaatsen ze ook Meldi in de delta van de Aa:

Tijdens de verovering van Gallië door Julius Caesar, wordt de regio na twee jaar vechten onderworpen aan de Romeinen. De Aa stroomafwaarts van Arques (Arkes) vormde een kom en een golf genaamd Sinus Itius, waar Caesar veertig (?) schepen zou hebben gebouwd in Meldis.”

Er lijken hier twintig schepen verdwenen dan het gegeven aantal bij Caesar. Men legt hier 'Meldi' uit als een volk of als een streek.

 

3-Lezen we nu de tekst bij Caesar (De Bello Gallico, boek V.V):

Nadat Caesar deze dingen had geregeld, marcheerde hij met zijn legioen naar de haven Itius. Daar vernam hij, dat zestig schepen, die in het gebied der Melders waren gebouwd, door een storm teruggeslagen, den koers niet hadden kunnen houden en weer naar de haven, van waar zij uitgeloopen waren, waren teruggekeerd. De overige schepen vond hij gereed om in zee te steken en van al het noodige voorzien. Hier verzamelde zich ook de ruiterij van geheel Gallië, 4000 man sterk, evenals de vorsten uit alle staten. Caesar had namelijk, uit vrees voor een opstand in zijn afwezigheid, besloten, van hen slechts enkele weinigen, van wier trouw hij verzekerd was, in Gallië achter te laten, de overigen echter als gijzelaars mede te nemen.“(3) (vertaling Doesburg op internet)(4)

Doesburg maakt er een volk van: de Melders. Het Latijn spreekt over 'in Meldis'.

 

4-De Duitstalige Wikipedia(5) volgt de Franstalige versie:

Die Meldi, Meldii, Melder, waren ein gallischer Stamm aus dem Gebiet der Belgae. Der Name der Meldi ist in der Stadt Meaux (Civitas Meldorum) erhalten geblieben. Der ursprüngliche Stadtname war Iatinum.”

 

5-William Smith(6) doet zijn best om meer uitleg te geven en vermeldt volgende zaken:

Ptolemaus: “De Meldi, een volk van Gallia Celtica (Lugdunus) met als hoofdplaats Iatinum.”

Strabo: “Aan beide zijden van de 'Sequana' wonen de 'Parisii', zij bezitten een eiland in de rivier en een stad 'Lutecia' genaamd, en 'Meldae' en 'Lexovii', langs de oceaan.”

Het is moeilijk uit te maken of de laatste twee alle twee aan de oceaan liggen of niet. Als Meldae aan de oceaan ligt, kan het niet Meaux zijn, maar moeten we eerder aan Normandië denken.

Plinius vermeldt 'in Lugdunensis Gallia: “Meldi Liberi, Parisii, Trecasses.”

Weerom liggen de – hier vrije – Meldi dicht in de buurt van Parijs.

Gregorius van Tours spreekt van de “Comitatus Meldensis”.

Gesta van Dagobert I: “territorium Meldicum”.

Capitulariën van Karel de Grote: “Melcianus Pagus tussen 'Parisiacus' en 'Miludensis', of de pagus van Melodunum (Melun)”.

d' Anville beschrijft het echter anders: “Al de legioenen van Caesar waren in het land van de Belgen tijdens die winter. We mogen veronderstellen dat de schepen, om Brittannië aan te vallen, in het land van de Belgae werden gebouwd. Er waren daar genoeg werven. Toen Caesar naar de Portus Itius kwam, vond hij daar alle schepen, behalve zestig die werden gebouwd 'in Meldis'.”

Zij waren teruggekeerd naar de plaats van waar ze kwamen als verdediging, uit voorzorg en door het slechte weer. De wind 'speelde' met de schepen in Portus Itius. Er wordt niet gesproken van uitzonderlijke windrichtingen. De wind kwam dus, zoals nu nog bij stormweer, uit het (zuid)westen. Die Meldi moesten daarom ten noorden tot ten oosten van Portus Itius verblijven. De grote afstand tot Brittannië en de wind sluiten de Marne en Meaux als hun leefgebied uit. De Meldi op de Marne bij Strabo en Plinius en de Meldi bij Caesar zijn dus niet dezelfde, alhoewel ze waarschijnlijk verwant waren (zie hieronder). Het zou ook zinloos traag en duur zijn geweest van Caesar om zo ver in het binnenland schepen te laten bouwen voor Brittannië.

d'Anville vindt een toponiem dat overeenkomt met Meldi: Melsfelt bij Brugge. Gysseling citeert een Melsveld bij Drongen. Smith vindt Maldegem in de buurt van Brugge en Melden, een plaats die een Romeinse geschiedenis heeft, op de Schelde bij Oudenaarde.

 

6-Didier-Georges Dooghe(7):

Zijn boek over de geschiedenis van onze streken in het eerste millennium is heel interessant, maar wat hij te vertellen heeft, kan moeilijk worden gecheckt omdat hij nergens bronnen vermeldt. Toch verdient hij onze aandacht omdat hij vanuit 'zijn' Frankrijk heel wat geschiedenis durft in te vullen over onze streken. De meeste Fransen denken nog altijd dat daar in hun noorden nooit veel is gebeurd. Het is aan de lezer om zijn of haar kritische blikken te werpen op de inhoud van zijn stellingen.

Dooghe laat in het eerste millennium de Schelde heel wat meer ten noorden vloeien, tot in de Maas. Als een Schelde-tak in de Romeinse tijd vermoedelijk bij Vlaardingen uitkwam(23) mogen we ook poneren dat een Maas-tak en een Rijn-tak dan eigenlijk in de Schelde vloeiden, ook al beweert Caesar het omgekeerde. Dat is alleen een kwestie van afspraak of gewoonte. (De Aube die in de Seine uitmondt is groter dan de Seine!)

 OudScheldebekken.jpg

 

Kaart 1 Vertakkingen van de oude Schelde (Vrij naar Dooghe p 27)

 

Heel duidelijk is hier te zien dat deze kaart overeenkomsten toont met de kaart van een waterweg die Rozemeyer (terug)vond door zijn opzoekingen in de archieven. De 'Ottogracht' van Rozemeyer krijgt bij Dooghe een voorloper: de Meldi. Voor hem is de Meldi ook een rivier. Dit wordt nog duidelijker op kaart 2 die de loop van de twee rivieren schetst.

 

 

Kaart 2 Oude loop van de Meldi en de Schelde (Vrij naar Dooghe p 25)

 

 

Kaart 2 hierboven en de kaart in het boek van Rozemeyer over de oorspronkelijke bedding van de Scheldewaters (p 84), tonen eigenlijk dezelfde stroom. De Schelde, met een latere, wegens verzanding (?) uitgegraven Ottogracht bij Rozemeyer maakt bij Dooghe plaats voor de stroom de Meldi met oostwaarts ervan de Schelde. Bij Gent moeten de twee stromen dicht bijeen hebben gevloeid wat waarschijnlijk later leidde tot een samenvloeiing en een verzanden van de noordelijkste tak van de Meldi. Op de Morinenkaart van Malbrancq (zie hieronder) staat de 'Meldi' vermeld in plaats van de Leie, juist zoals Dooghe dat doet. Misschien was dat zijn bron. Bij Malbrancq zien we duidelijk dat de Meldi verbinding heeft met de Aa-delta. Wat mij verbaast, is dat de eerste grote letter van Meldi boven een zijrivier is getekend. Kan dat zijn dat Meldi hier ook als streek wordt gezien? Of woonden de Meldi gewoon langs de rivier de Leie met zijn zijarmen?

Ook speciaal is wat Gijsseling vermeldt over de 'Leie': Préhist. Lēwiā >Legia d'une part, > Lēvia > Lieve (nom d'un bras de la Lys à Gand) d'autre part. De Lieve en de Leie worden door hem ook als één rivier aanzien, zoals de Meldi één rivier is voor en na Gent, waar nu de Lieve (Schipdonkkanaal) en de Leie stromen!

 

 

7-Bij Gysseling (20) vinden we volgende toponiemen:

Maudaco, onbekende plaats in Zeeland.

Maulde (Malda, Valenciennes) en Maulde (Mald, Doornik)

Melle (Mella 1038, zijrivier van de Leie)

Mellingasele (857, kopie 961, onbekende plaats in Frans-Vlaanderen)

Melsveld (Melsfelt 1139, kopie 13de eeuw, Drongen)

Menneville (Mandeuilla 1162)

Middelhem (Muldelhem, 12de eeuw, onbekende plaats in Frans-Vlaanderen)

en natuurlijk ook...

Meaux (ciuitas Melduorum (390) MELDIS (814)

Meldi (Meldis 52, Meldi 77, kopieën 9de eeuw, Gallische stam met Meaux als hoofdplaats)

 

8-Delahaye(14) spreekt alleen op p. 147(deel 2) over Meaux als hoofdplaats van de Meldi. Hij heeft het nog op p. 458 (deel 1) over Millenberg (Milambert) en Midleca (Middilaka, Saint-Blaise bij Guines) die hij in Noord-Frankrijk legt. Ook in zijn 'Germania=Frans-Vlaanderen' houdt hij het op Meaux.Voor de rivier de Melde geeft hij twee namen (doublures): de Melde als zijrivier van de Leie en als zijrivier van de Elbe. (p. 67)

 

9-Bromwich(15) spreekt niet over de Aa-delta en plaatst de Meldi van Caesar alleen bij Meaux. Hij laat de 60 schepen helemaal van Meaux komen en laat ze pas driften als ze al op het Kanaal zitten. Verder vermeldt hij nog dat de Meldi ten zuiden van de rivier bossen exploiteerden en ten noorden van de rivier landbouwden.

 

10- Andere zaken die een mogelijke link hebben met 'Meldi' :

-Melde (Melle) is een linker zijriviertje van de Leie, dat door de moerassen van Wittes (bij de Aa-delta) stroomt. Misschien is dit nog het enige restant van de 'langere' Meldi. Gysseling vermeldt die schrijfwijze met 'd' niet. Melle, blijkens de oudste vorm, zou op een nederzettingsnaam Meldiniom (IE mel-dh- ‘mild, zachtaardig’ (POKORNY 719) kunnen teruggaan.

Lorin(16) meldt ons dat aan de monding van de Melde met de Leie te Aire-sur-la-Lys/Thiennes, resten zijn gevonden van een haven uit de beginperiode van de Romeinse tijd. De haven had zeker activiteiten tot aan de zee. Er zijn Gallo-Romeinse resten gevonden van lange gebouwen naast elkaar, misschien magazijnen. Hier was ook een directe verbinding met het 'Castellum Menapiorum' (Cassel) en Tervanna (Thérouanne, hoofdstad van de Morinen) Waarschijnlijk viel de grens tussen die 2 stammen hier samen met de rivier de Melde en/of de Leie... Iets ten zuiden vindt Lorin de resten van een artisanale werkplaats van de Romeinen.

Wightman p. 36(18) stelt nog eens duidelijk dat Caesar de havens van de Morinen en de Menapiërs nodig had om Brittannië te veroveren. Dat kan moeilijk Meaux zijn.

-Meldicq in de Aa-delta, betekent conventioneel 'molendijk', maar het kan even goed iets te maken hebben met een 'Meldidijk'. Trouwens er waren/zijn meerdere water- en windmolens, de naam zou eigenlijk een meervoud van het woord 'molen' (Melsdicq?) moeten hebben.

-Middelburg (Mithilburgis-Mithilburgensis)(19) Kan dat van 'Meldiburg' komen in plaats van 'middelste' burg? Daar waar de Meldi stroomde of uitmondde? De oudst gevonden attestaties voor de toponiemen liggen al ver achter het jaar 1000. Het uitleggen van de oorspronkelijke betekenis blijft dus moeilijk. Het Zeelandse Middelburg lag dan tegenover de monding, zoals Rupelmonde tegenover de Rupel op de Schelde ligt. En het Vlaamse Middelburg, eertijds eigendom van de abdij van Middelburg, lag langs die 'Meldi'. Het verdwenen 'Hannekenswerve', dat te maken kan hebben met een 'werf' lag hier ook in de buurt. Dan is er nog het toponiem 'Eede' (Ee), de naam van een rivier, nu beek, die van Maldegem naar het Zwin stroomde. Aardenburg was door die Eede een haven en had via de Lieve verbinding met Gent. Kunnen die Lieve en Eede resten zijn van de Meldi of Meldi-delta?

-In de buurt van Harelbeke, Deerlijk, Waregem en Vichte bevond zich het Medele-woud of forestum Methela, eerste vermelding, 10de eeuw. In die 10de eeuw schonk Arnulf de Grote, graaf van Vlaanderen aan de Gentse Sint-Pietersabdij onder andere het Medelewoud.

-Aardenburg, die Sanderus beschrijft als de 'Hoofdstad der Zeeplaatzen van Vlaandre', werd in 1282 verwoest door de Gentenaars. Sanderus schrijft(24), dat de 'Burg-Graaf van Melde, Hoofd van den Vlaamschen Adel, onder de regering van Lodewyk van Nevers' de stad herstelt.

-Millam in de Aa-delta, officieel van Milham, Middelham (1115 kopie 1220) komt misschien van Meldiham? De rivier 'Millamleed' kan dan van 'Meldihamleed' komen i.p.v. 'Middilhamleed'.

-De Seine, in Normandië, heeft ook een bijrivier die 'Melda' heet.

 

Meldi en Meaux

Dooghe verduidelijkt ons nog een aantal zaken over 'Meldi', al gebruikt hij niet altijd dezelfde naam.(17)

1-De Morinen hadden volgens hem scheepswerven op het einde van de Aa-delta en de bouwwerken te Blandiacum (Blandeques) waren van de hand van de Meldi, een familiestam van de Morinen. Hij beweert daarbij dat ze contacten hadden met hun naamgenoten van Meaux. Door de waterlopen 'Aa, Leie, Meldi en Schelde' konden de Morinen (met de Meldi) hun schepen heel gemakkelijk verplaatsen binnen deze gebieden. De Meldi zorgden volgens hem voor scheepshout uit de bossen rond Torhout, niet ver van Maldegem. De termen 'Meldi' en 'Ligia' (Leie) werden volgens hem algemeen gebruikt voor dezelfde rivier tot aan Blandinium (Gent), waarbij 'Meldi' ook diende om de rivier aan te duiden van de stad tot de zee, van Blandinium tot Rotanis (p. 31). In 30 voor Chr. laat Dooghe de Romeinen een 'castellum Gantorum' bouwen te Ganda in de buurt van Blandinium om de bewegingen op de Leie/Meldi en de Schelde te controleren. De Romeinen hadden volgens hem trouwens scheepswerven (navalia) op de Somme, de Canche, de Liane, de Aa en de Melde. Voor de bouw van schepen naar Meaux gaan, was dus niet nodig.

 

2-Dat Meldi en Meaux met elkaar te maken hadden, of eenzelfde oorsprong hadden, verklaart Dooghe door een gemeenschappelijke oorsprong van de twee Meldi-stammen, in de Aa-delta en rond Meaux. De graven van Boulogne, met aftakkingen via Mathilde van Boulogne, droegen de gezamenlijke titel van graven van Arques en Meaux die pas zal worden gescheiden met het weggeven van het graafschap van Arques aan Sint-Bertin door Sint-Waldebert in de zevende eeuw.

3-Bij wat verder onderzoek vinden we dat Sint-Waldebert grafelijke titels had in de Meldi-streek (Thérouanne, Guines, Ponthieu, Arques...) maar ook de titel van graaf van Meaux. Zijn oom Waldebert en zijn broer Faro waren bisschoppen te Meaux. Heel de stamboom van de adellijke familie 'de Guines' hangt samen met die van 'de Meaux'.(21) Op Wikipedia vindt men ook Maximilien de Béthune (1559-1641) burggraaf van Meaux, geboren in Rosny-sur-Seine, nabij Mantes. Zijn familie stamde af van de graven van Artois, verwant met de graven van Vlaanderen. Enz...

 

Oorspronkelijke Meldi?

Kwamen de Meldi oorspronkelijk uit Thracië? Thracië heeft ook met Dacia te maken. Zij staan als Thracische stam vermeld in Bulgarije in het stadje Lovech (Dragoman?). Op Wikipedia staat dat Lovech gesticht is door de Meldi in de vierde of derde eeuw voor Christus. De bronnen voor die aanname staan niet vermeld. 'Meldi' komt ook voor op verschillende antieke routes: Meldia, Antonius, op de weg Rome - Mouharrakah), tussen Turribus (?) et Serdica (Sofia). Meldia, op de weg Bordeaux - Jeruzalem, tussen Ballanstra (Kalotina) en Scretisca (Kostinbrod). Meldiis, op de Peutingerkaart, tussen Turribus (?) en Serdica (Sofia). Meldis, bij Ravenna, tussen Timagon (?) et Turribus (?).(22) Zijn dit sporen van stammenmigraties waarbij een 'Dacia' is blijven hangen als oudere naam voor Normandië?

Er was ook een godheid die Meldius heette. Van hem bestaat één inscriptie op een grafsteen gevonden te Saint-Rémy-de-Provence. Zijn (Gallische) naam betekent waarschijnlijk 'licht'. Hij kan de God van de Meldi-stam zijn geweest.

 

Besluit

Het moeras- en mondingsgebied sloot aaneen van de Aa-delta in het zuiden tot de Rijn-delta in het noorden. De Meldi (rivier) en het bijhorende volk verdienen best wat meer aandacht bij de geschiedschrijvers van nu. De nu verdwenen natuurlijke waterweg kan van groot belang blijken bij het (her)interpreteren van een aantal bronnen. Het deltagebied van de West-Europese rivieren in de Romeinse tijd, lijkt me groot en belangrijk, maar uiterst moeilijk om te bevatten. De Meldi kunnen via het oosten (Dacia) in het zuiden van het huidige Frankrijk, via Normandië (eens Dacia) en de Marne ook in Vlaanderen terecht zijn gekomen. Wellicht moeten we hier bijkomende hulp krijgen van archeologen en moeten we oudere bronnen blijven uitpluizen.

  


 

(1) Rozemeyer Joep, De ontdekking van Dorestad, Papieren Tijger 2012

Dat Doornik aan de Schelde via Gent tot aan de mondig aan een grens kan hebben gelegen, is best wel mogelijk. Doornik heeft aan de linkeroever Menapiërsgebied en aan de rechteroever Nerviërsgebied gehad. Bij Oudenaarde vinden we Franse scheldegotiek en op de rechteroever te Ename een Ottoonse kerk omdat de Schelde in de tiende eeuw de grens was tussen West-Francië en het Heilige Roomse rijk. Kan die grens mee opgeschoven hebben ten noorden van Gent? Volgens Rozemeyer lag wellicht een grenswaterloop vanuit Gent naar Noord-Vlaanderen.

(2) http://fr.wikipedia.org/wiki/Meldes en http://fr.wikipedia.org/wiki/Aa_%28fleuve%29

(3)V. His rebus constitutis, Caesar ad portum Itium cum legionibus pervenit. Ibi cognoscit LX naves, quae in Meldis factae erant, tempestate rejectas, cursum tenere non potuisse, atque eodem, unde erant profectaœe, revertisse : reliquas paratas ad navigandum atque omnibus rebus instructas invenit. Eodem equitatus totius Galliae convenit, numero millium quatuor, principesque ex omnibus civitatibus : ex quibus perpaucos, quorum in se fidem perspexerat, relinquere in Gallia, reliquos obsidum Ioco secum ducere decreverat; quod, quum ipse abesset, motum Galliæ verebatur.

op http://www.perseus.tufts.edu/hopper/textdoc=Perseus:abo:phi,0448,001:5:5

(4) Op: http://www.koxkollum.nl/caesar/opera/caesarbg5vert01.htm

(5) http://de.wikipedia.org/wiki/Meldi_%28Kelten%29

(6) SmithW, Dictionary of Greek and Roman Geography 1854, op http://www.perseus.tufts.edu

(7) Dooghe Didier-Georges,Le comté de Flandre et ses origines, éditions MCD 2002

(8) Choteau François, La première bataille des Flandres, uitg. Graphic Hainaut, Condé sur l'Escaut 2008

(9) 'BG' staat voor 'De Bello Gallico' van Julius Caesar. Er achter staat de plaats waar men de tekst terug kan vinden.

(10) Dhaeze Wouter, De Romeinse kustverdediging langs de Noordzee en het Kanaal van 120 tot 410 na Chr. proefschrift Universiteit Gent 2011

(11) Bv.: BG I,16 (graan) I,57 (klaarliggende schepen) IV,1 (massale oversteek) IV,16 (legertransport) VII,55 (graan)

(12)Vanbrabant Luc, De ontdekking van Nederlands in Normandië uitgeverij Boekscout Soest, Nederland 2013

(13) Leman-Delerive G, Les Celtes en France du Nord et en Belgique Crédit Communal 1990

(14) Delahaye A, De ware kijk op (twee delen) stichting A. Delahaye Bavel 1999

(15) Bromwich James, The Roman Remains of Northern and Eastern France: A Guidebook London 2003

fragment:…The Marne was an important navigable tributary of the Seine, as Caesar implied when he described the Meldi supplying him with sixty ships with which to invade Britain (unfortunately blown off course once they reached the Channel). The Meldi exploited forests to the south of the river and agricultural land to the north, as well as Meaux's position as a staging point on the river. Gallo-Roman traces suggest a town covering approximately 60ha…

(16) Lorin Yann, bij Quérel Pascal, Chemins, gués et établissements routiers dans l’Ouest de la Gaule Belgique, op http://www.persee.fr/

(17) Op de kaarten van Dooghe staat 'Meldi' bij de stroom. In de tekst spreekt hij over de 'Melda' en het volk dat bij de Melda woont zijn dan de Meldi (p 29). Soms gebruikt hij het woord op zijn Frans, Melde.

(18) Wightman Edith Mary, Gallia Belgica, University of California Press 1985

fragment: ...Morini and Menapii were of no less concern in 55, since Caesar needed the use of their ports for a British expedition...

(19) Delahaye A, Ontspoorde historie, uitgeverij Gianotten Tilburg 1992, p 79-80

(20) Gysseling M, Toponymisch woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland, 1960

(21) Du Chesne Touranceau André, Histoire genealogique des maisons de Guines, d'Ardres, de Gand, et de Coucy, et de quelques autres familles illustres, qui y ont esté alliées. Le tout iustifié par chartres de diuerses eglises, tiltres, histoires anciennes, & autres bonnes preuues. 1621 Volume 1 (Google eBoek)

(22) uit: http://en.wikipedia.org/wiki/Lovech en http://encyclopedie.arbre-celtique.com/meldia-dragoman-7686.htm

(23) Zagwijn W, Nederland in het holoceen, Haarlem 1986 (via SEM 8,3 p 4) Waar hij onder andere schrijft: “Tot aan de bedijkingen van de riviervlakte in de Middeleeuwen vonden er in de Rijn-Maas Delta voortdurend rivierverleggingen plaats. “ Zie ook kaart in SEMafoor 8,3 p8.

(24) Sanderus, Verheerlijkt Vlaandre 1735, deel II op 198

 

 

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb